Upadłość konsumencka to coraz częściej wybierany przez Polaków sposób na walkę z długami. Ponad połowa tego typu postępowań dotyczy osób, które pozostają w związku małżeńskim. Muszą one liczyć się z tym, że czynności związane z ogłoszeniem upadłości konsumenckiej dotkną także żony lub męża. Co stanie się ze wspólnym majątkiem? Jakie skutki ma upadłość konsumencka w małżeństwie?

Nieunikniona rozdzielność majątkowa

W dniu ogłoszenia upadłości konsumenckiej przez jedną z osób pozostających w związku małżeńskim, między małżonkami, z mocy prawa, powstaje rozdzielność majątkowa. Majątek wspólny wchodzi wtedy do masy upadłościowej i nie można go już podzielić – jest on przeznaczony na rzecz spłaty wierzycieli. Każdy z małżonków od tego momentu będzie gromadził majątek osobisty.

Taka sytuacja ma oczywiście miejsce, jeśli mąż i żona wcześniej nie ustanowili rozdzielności majątkowej. Rozdzielność jednak uchroni majątek małżonka tylko wtedy, gdy została ona ustanowiona na podstawie umowy majątkowej co najmniej dwa lata przed ogłoszeniem upadłości konsumenckiej przez żonę lub męża.

Jak zabezpieczyć majątek małżonka dłużnika?

Małżonek osoby, która ogłasza upadłość, może postarać się o dochodzenie przysługujących mu należności z tytułu udziału w majątku wspólnym na takich samych zasadach, co inni wierzyciele. Wystarczy, że zgłosi to sędziemu-komisarzowi zajmującemu się sprawą. Małżonek nie jest jednak w tym przypadku w żaden sposób uprzywilejowany i jego wierzytelność może zostać umorzona.

Jednym ze sposobów ochrony majątku małżonka osoby ogłaszającej upadłość konsumencką jest próba ustanowienia rozdzielności majątkowej z datą wcześniejszą. Jeśli w postepowaniu sądowym żona lub mąż dłużnika udowodni, że zaszły wyjątkowe okoliczności, np. brak prowadzenia od wielu lat wspólnego gospodarstwa domowego, rozdzielność majątkowa z datą wcześniejszą może zostać uznana za zasadną.

Co istotne, majątek przeznaczony na spłatę długów nie obejmie przedmiotów, które są wykorzystywane do prowadzenia działalności zawodowej lub gospodarczej przez małżonka dłużnika. W tym przypadku musi jednak zostać spełniony warunek nabycia tych przedmiotów co najmniej dwa lata przed ogłoszeniem upadłości.

Osobne wnioski o upadłość konsumencką

Gdy jeden z małżonków chce rozpocząć postępowanie o ogłoszenie upadłości konsumenckiej, nie potrzebuje na to zgody żony lub męża. Trzeba także pamiętać, że oddłużenie jednego z małżonków przez upadłość konsumencką nie obejmie automatycznie drugiego małżonka, jeśli ten nie złożył odrębnego wniosku. By korzyści, wynikające z oddłużenia objęły zarówno żonę, jak i męża, oboje muszą złożyć osobne wnioski o upadłość konsumencką, jednocześnie wnosząc o połączenie tych postępowań do wspólnego rozpoznania przez sąd.